Międzynarodowy traktat w sprawie profilaktyki i gotowości pandemicznej
Światowe Zgromadzenie Zdrowia postanawia rozpocząć negocjacje nad traktatem antypandemicznym.
1 grudnia 2021 r. 194 członków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) porozumiało się co do rozpoczęcia procesu redagowania i negocjowania konwencji, umowy lub innego międzynarodowego instrumentu na podstawie konstytucji Światowej Organizacji Zdrowia, by poprawić profilaktykę, gotowość i reakcję pandemiczną.
Teraz zostanie powołany międzyrządowy organ negocjacyjny, którego pierwsze posiedzenie odbędzie się najpóźniej 1 marca 2022 r. (by uzgodnić sposoby i terminy pracy), a drugie – najpóźniej 1 sierpnia 2022 r. (by omówić postępy redakcyjne). Następnie, podczas 76 sesji Światowego Zgromadzenia Zdrowia w 2023 r., przedstawi on sprawozdanie z postępów prac, tak by instrument można było przyjąć do 2024 r.
Dlaczego instrument międzynarodowy?
Pandemia Covid-19 to problem globalny. Żaden rząd ani żadna instytucja nie są w stanie samodzielnie stawić czoła przyszłym pandemiom.
Konwencja, umowa lub inny międzynarodowy instrument byłby prawnie wiążącym aktem prawa międzynarodowego. Umowa o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej, przyjęta w ramach WHO, pozwoliłaby państwom na całym świecie wzmocnić zdolności krajowe, regionalne i globalne oraz zwiększyć odporność na przyszłe pandemie.
Ponadto taki instrument:
- zapewniłby większe, konsekwentne i długofalowe zaangażowanie polityczne na szczeblu światowych przywódców państw i rządów.
- określiłby jasne procedury i zadania
- zintensyfikowałby długofalowe wsparcie sektora publicznego i prywatnego na wszystkich szczeblach
- promowałby uwzględnianie kwestii zdrowotnych we wszystkich odpowiednich dziedzinach polityki.
Musimy stworzyć środowisko, w którym wszyscy naukowcy, pracownicy służby zdrowia i rządy mogą połączyć siły we wspólnej sprawie. Współpracując na rzecz wypracowania nowych rozwiązań, tak by chronić to, co najcenniejsze – nasze zdrowie i życie.
Charles Michel podczas Światowego Szczytu Zdrowia (25 października 2021)
Cele traktatu antypandemicznego
Propozycja zawarcia międzynarodowego instrumentu o profilaktyce, gotowości i reakcji pandemicznej ma wymiar zbiorowej solidarności, w duchu zasad sprawiedliwości, inkluzywności i przejrzystości.
Ani poszczególne rządy, ani światowa społeczność nie są w stanie całkowicie zapobiec pandemiom. Jednak międzynarodowa społeczność musi być o wiele lepiej przygotowana na ewentualność ich wystąpienia i sprawniej koordynować swoje działania w całym cyklu wykrywania, alarmowania i reagowania.
W instrumencie miałyby zostać określone cele i podstawowe zasady, które pozwoliłyby zorganizować wspólną, konieczną walkę z pandemiami.
Międzynarodowa konwencja, umowa lub inny międzynarodowy instrument antypandemiczny wspierałby i eksponował:
- wczesne wykrywanie pandemii i profilaktykę pandemiczną
- odporność na przyszłe pandemie
- reagowanie na przyszłe pandemie, w szczególności poprzez zapewnienie powszechnego i równego dostępu do rozwiązań medycznych, takich jak szczepionki, leki i diagnostyka
- silniejsze międzynarodowe ramy zdrowotne, w których WHO działałaby jako organ koordynujący globalne kwestie zdrowotne
- podejście „jedno zdrowie” obejmujące zdrowie ludzi, zwierzęta i całą planetę.
Co więcej taki instrument mógłby pogłębić międzynarodową współpracę w wielu ważnych dziedzinach, takich jak obserwowanie, ostrzeganie i reagowanie, oraz zwiększyć społeczne zaufanie do międzynarodowego systemu zdrowotnego.
Najważniejsze korzyści
Lepsza obserwacja zagrożeń pandemicznych
Monitorowanie ryzyka, a w szczególności wymiana wiedzy na temat nowych chorób zakaźnych przenoszonych ze zwierząt na ludzi, to klucz do zapobiegania przyszłym pandemiom.
W tym celu można by:
- zwiększyć we wszystkich krajach zdolności laboratoryjne oraz obserwacyjne niezbędne do identyfikacji chorób zwierząt
- zacieśnić współpracę między ośrodkami badawczymi na całym świecie
- ulepszyć koordynację międzynarodowego finansowania podstawowych zdolności.
Skuteczniejsze alarmowanie
Gdyby wprowadzić więcej poziomów alarmowych proporcjonalnych do stopnia zagrożenia zdrowotnego, można by dokładniej informować o zagrożeniach dla zdrowia publicznego. To zwiększyłoby przejrzystość i zasadność obostrzeń oraz innych środków ochrony zdrowia.
Technologie cyfrowe, innowacyjne narzędzia gromadzenia i wymiany danych oraz analityka predykcyjna mogą ułatwić komunikację w czasie rzeczywistym i wczesne ostrzeganie, które z kolei umożliwią szybszą reakcję.
Sprawniejsza reakcja
Dostawy i usługi medyczne
Jak okazało się podczas pandemii Covid-19, globalne łańcuchy dostaw i systemy logistyczne muszą być odporniejsze, żeby radzić sobie z globalnymi zagrożeniami zdrowotnymi. Wszystkie kraje powinny mieć nieprzerwany dostęp do podstawowych artykułów medycznych, leków i sprzętu z całego świata.
Globalna koordynacja skutecznego gromadzenia zapasów może również ułatwić reagowanie na pandemię. Zdolność do dystrybucji sprzętu medycznego i wysyłania wysoko wykwalifikowanych międzynarodowych zespołów medycznych byłaby istotnym krokiem naprzód w zapewnianiu globalnego bezpieczeństwa zdrowotnego.
Badania naukowe i innowacje
Pandemia Covid-19 pokazała, jak niezwykle istotna jest szybka mobilizacja środowiska naukowego, podobnie jak zdolność przemysłu do nagłego zwiększenia zdolności produkcyjnych.
Globalnie koordynowane podejście do odkrywania, opracowywania i dostarczania skutecznych i bezpiecznych rozwiązań medycznych, takich jak szczepionki, leki, diagnostyka i sprzęt ochronny, przyniosłoby korzyści w dziedzinie zbiorowego bezpieczeństwa zdrowotnego.
Udostępnianie patogenów, próbek materiału biologicznego i danych genomowych oraz opracowywanie na czas rozwiązań medycznych (szczepionek, leczenia i diagnostyki) mają ogromne znaczenie dla zwiększania globalnej gotowości na wypadek pandemii.
Sprawniejsze mechanizmy reagowania
Nierówności w dostępie do szczepionek, leków i diagnostyki mogą sprawić, że pandemie będą się przedłużały, a ich koszt dla życia i zdrowia ludzkiego będzie jeszcze wyższy. Skutki tych nierówności odczują też społeczeństwa i gospodarki.
Traktat ma uwzględniać doświadczenia ze stosowania akceleratora dostępu do narzędzi walki z Covid-19 (ACT-A), programu COVAX i innych zbiorowych instrumentów opracowanych od wybuchu pandemii Covid-19. Dzięki temu reagowanie na globalne potrzeby w razie kolejnych pandemii byłoby bardziej wyrównane.
Lepsze wdrażanie
Odporność krajowych publicznych systemów opieki zdrowotnej jest kluczowym elementem walki z pandemią. Poszczególne państwa muszą być w stanie polegać na swoich systemach, aby skutecznie reagować w przypadku wybuchu pandemii. Pomógłby w tym solidniejszy mechanizm raportowania przez poszczególne kraje. Przydatne byłoby również powszechniejsze korzystanie ze wspólnych ocen zewnętrznych i ulepszenie działań następczych.
Przywracanie zaufania do międzynarodowego systemu zdrowotnego
Traktat zwiększyłby przejrzystość, rozliczalność i współodpowiedzialność w międzynarodowym systemie.
Ponadto przygotowałby grunt pod lepszą komunikację i lepsze informowanie obywateli. Przekazywanie błędnych informacji podważa zaufanie społeczne i może też osłabić reakcję na zagrożenia dla zdrowia publicznego. Aby odzyskać zaufanie obywateli, należy przewidzieć konkretne kroki, by usprawnić przepływ wiarygodnych, dokładnych informacji, a także globalnie przeciwdziałać dezinformacji.
(Informacje pochodzą ze strony Rady Unii Europejskiej)